Nga Ruben Avxhiu
Një udhëtim i shpejtë përgjatë shkrimeve të botuara nga gazeta “Illyria”, në vitin 2019, më habiti për numrin dhe cilësinë e figura të shquara që janë shuar në këto 12 muaj.
Më poshtë do të rendis disa prej tyre me një nga tekstet e botuara për secalin në gazetën “Illyria”. Radha në këtë listë nuk dëshmon detyrimisht rëndësinë e tyre. Po ashtu jo të gjitha materialet e mëposhtëme janë medoemos përshkrimi më i mirë i punës dhe jetës së tyre.
Lista është shumë e larmishme e përfshin shqiptarë e joshqiptarë, nga fusha të ndryshme të jetës, me kontribute shumë të ndryshme. Ajo nuk mund të jetë e plotë dhe nëse shikoni dikë që nuk është përshirë mos nguroni të jepni kontributin tuaj duke postuar diçka në komentet poshtë shkrimit.
Lista synon vetëm që të ndezë përkujtimin e këtyre njerëzve për të cilët mund të mësoni apo të thoni më shumë këtu apo në burime të tjerë.
I përjetshëm qoftë kujtimi i tyre si dhe mirënjohja për atë që kanë bërë për të gjithë ne, e në disa raste për mbarë njerëzimin.
Lavdi!
Bishop Nikon
Shumë i Përndershmi Nikon, Kryepeshkop i Bostonit, New England-it dhe Kryepeshkopatës (ArkDioqezës) Shqiptare, ndërroi jetë në 1 shtator 2019, bën të ditur gazeta shqiptaro-amerikane, Illyria, në New York.
Kjo figurë e shquar e komunitetit shqiptaro-amerikan u lind në 1945, djalë i Evans J. dhe Helena P. Liolin. Vëllai i tij është një tjetër klerik i shquar shqiptaro-amerikan, At Arthur Liolin.
William Broomfield
Vdiq në moshën 96-vjeçare, kongresisti Broomfield që theu mitin e “Jugosllavisë mike” në Kongresin Amerikan
Me ndërhyrjen e atdhetarit Ekrem Bardha dhe komunitetit shqiptar, ai organizoi seancën e famshme dëgjimore në vitin 1986 dhe ndërmjetësoi lirimin e Pjeter Ivezajt, një aktivisti shqiptar të burgosur për shkak të protstave të vitit 1981, në SHBA
Norman Gershman
Norman H. Gershman, fotografi që portretizoi shqiptarët që shpëtuan hebrenjtë gjatë Holokaustit ka ndërruar jetë të hënën, në 10 qershor 2019, në shtëpinë e tij, në Coral Gables, Florida. Ai ishte 86 vjeç.
Norman Gershman pati një karrierë shumë të suksesshme në Wall Street, por do të mbahet mend më shumë për dashurinë dhe pasionin e tij për artin e fotografisë.
Suksesi i tij më i madh ishte libri dhe filmi “Besa” që përshkruajnë disa nga heronjtë shqiptarë të Luftës së Dytë Botërore. Lajmin e vdekjes e ka bërë të ditur gazeta shqiptaro-amerikane, “Illyria”, në New York.
http://illyriapress.com/lamtumire-norman-gershman/
Wilfried Fiedler
Sapo mora kumtin e papritur: ka ndërruar jetë Wilfried Fiedler! Ende nuk i di rrethanat, supozoj se do të ketë ndodhur në Berlin, ku ishte kthyer të jetonte qysh prej këtij viti albanologu i racës, një nga të mëdhenjtë e historisë së kësaj shkence. Jo më larg se në qershor të këtij viti, derisa po bënim përurimin e veprës së tij të madhe Vergleichende Grammatik der Balkansprachen (Gramatikë e krahasuar e gjuhëve të Ballkanit) në mjediset e institutit ballkanistik të Akademisë Austriake të Shkencave të botuar nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, ende i gjallë dhe me mendje shumë të kthjellët po më fliste për vazhdimin e punës së madhe për këtë gramatikë, e që ishte vëllimi II për sistemin emëror. Në planet e tij dhe në parashikimet tona në Akademi vepra do të kryhej në dy vitet në vijim dhe do të botohej sërish tek ASHAK-u, ku kishte qenë shumë i kënaqur me botimet e mëparme.
http://illyriapress.com/i-madhi-i-tradites-albanologjike-gjermane/
Radoslav Katičić
Në Vjenë më 10 gusht 2019 ka ndërruar jetë Radoslav Katičić, një ndër kroatologët dhe ilirologët më të shquar të botës: Në një vepër monumentale të tij rëndësi të veçantë i ka kushtuar gjuhëve paleoballkanike, sidomos të ilirishtës dhe në këtë kontekst edhe gjuhës shqipe për të konstatuar se shqipja rrjedh nga ilirishtja…!
http://illyriapress.com/nje-humbje-e-pakthyeshme-e-madheshtise-se-vertete/
Hans-Joachim Lanksch
Hans-Joachim Lanksch, përkthyes i letërsisë shqipe në gjermanisht
Hans-Joachim Lanksch lindi në vitin 1943 në Braunschëeig (RFGJ) dhe qysh në rini u shpërngul në Mynih, ku studioi në fushat e filologjisë ballkanike, sllavistikës, kulturës popullore dhe albanologjisë. Studimi i thelluar i gjuhës shqipe, i kulturës dhe letërsisë shqiptare u përftua natyrshëm falë njohjes dhe miqësisë me prof. Martin Camajn, i cili drejtonte atëbotë degën e albanologjisë në universitetin elitar “Ludwig-Maximilian”
http://illyriapress.com/vdiq-hans-joachim-lanksch-perkthyes-i-letersise-shqipe-ne-gjermanisht/
Sami Kulla
Një prej kontribuesve kryesorë të komunitetit tonë, në Waterbury. I lindur në Zemblak të Korçës më 15 Mars 1933, ai u vendos në Waterbury, në 1969. Samiu ishte i apasionuar pas çështjes Kombëtare dhe u bë pjesë aktive e veprimtarive të komunitetit. Ai ishte bujar dhe nuk kurseu asgjë për çështjen Kombëtare.
http://illyriapress.com/nderroi-jete-sami-kulla-nje-prej-kontribuesve-kryesore-te-komunitetit-tone/
Gjoni Athanas
Shuhet Gjoni Athanas, një nga ikonat e operas shqiptare
I jepet lamtumira e fundit, në Boston
http://illyriapress.com/i-jepet-lamtumira-e-fundit-ne-boston-kengetarit-te-shquar-lirik-gjoni-athanas/
Nick Toches
Nick Tosches, autor i shquar biografish, gazetar, romancier dhe poet, me origjinë arbëreshe vdiq në 20 tetor, në Manhattan, tre ditë përpara se të mbushte 70-vjeç.
http://illyriapress.com/vdiq-ne-manhattan-autori-i-shquar-me-origjine-arbereshe-nick-tosches/
Idriz Ajeti
Akademik Idriz Ajeti vdiq të mërkurën në Prishtinë, në moshën 102 vjeçare.
http://illyriapress.com/kreret-e-shtetit-e-vleresojne-lart-figuren-dhe-vepren-e-idriz-ajetit/
Dr. Skënder Gashi
Ndërroi jetë Dr Skënder Gashi, profesor shumëvjeçar në Universitetin e Vjenës
http://illyriapress.com/nderroi-jete-dr-skender-gashi-profesor-shumevjecar-ne-universitetin-e-vjenes/
Më poshtë vijon një listë gjithësesi e paplotë emrash të tjerë figurash nga fusha të ndryshme të jetës, të cilët mbyllën sytë përgjithmonë gjatë vitit 2019.
Luigj (Louis) Zanga
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/nderroi-jete-luigj-louis-zanga-nderi-i-kombit/embed/#?secret=bZuNtTWzul
Richard Lugar
Ndërroi jetë ish-senatori republikan Richard Lugar, përkrahës i Kosovës
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/nderroi-jete-ish-senatori-republikan-richard-lugar-perkrahes-i-kosoves/embed/#?secret=P8JQ2XYsX9
Agim Musta
Agim Musta, ish i burgosuri politik që sfidoi diktaturën komuniste në Shqipëri!
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/agim-musta-ish-i-burgosuri-politik-qe-sfidoi-diktaturen-komuniste-ne-shqiperi/embed/#?secret=qNF5BPxtjK
Rexhep HOXHA (1929 – 2019)
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/rexhep-hoxha/embed/#?secret=gBPPT4Dpo3
Kiço Blushi
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/shuhet-shkrimtari-e-skenaristi-shqiptar-kico-blushi/embed/#?secret=na6kLiuc5G
Albert Rohan
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/vdiq-diplomati-austriak-albert-rohan/embed/#?secret=ijVavvNDPV
Bajram Rrustem Mehmetaj
Ndërron jetë veterani i arsimit dhe i UÇK-së – Familja hap të pame në Yonkers, New York
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/lajmerim-vdekjeje/embed/#?secret=8kAC9qB1wN
Efterpi Skendi (Pasko)
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/shuhet-bashkeshortja-e-mitrush-kutelit/embed/#?secret=o8BIKXoXkA
Elijah Cummings
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/vdiq-ligjvenesi-veteran-elijah-cummings/embed/#?secret=inMvDv544m
Jacques Chirac
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/jacques-chirac-miku-i-rugoves-dhe-i-popullit-te-kosoves/embed/#?secret=yt0g9EEHzw
Arzana Kraja
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/vdiq-ne-moshe-te-re-regjisorja-kosovare-arzana-kraja/embed/#?secret=gobV3yiWE0
Zarife Hasanaj
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/i-jepet-lamtumira-deshmores-se-atdheut-zarife-hasanaj/embed/#?secret=IArkaoYpQU
Alajdin Demiri
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/ndahet-nga-jeta-alajdin-demiri/embed/#?secret=krsut1yXJl
Toni Morrison
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/vdes-toni-morrison-fituese-e-cmimit-nobel-per-letersi/embed/#?secret=FHALFgarxk
Harold Bloom
Ndërron jetë kritiku e teoricieni amerikan i letërsisë Harold Bloom
http://web.archive.org/web/20200120081831if_/http://illyriapress.com/nderron-jete-kritiku-e-teoricieni-amerikan-i-letersise-harold-bloom/embed/#?secret=JXr3m2Eawy