Elon Musk tha duke bërë shaka, se ai “po blinte Coca-Cola-n për të rikthyer kokainën në të “
Analizë nga Rafael Floqi
Të hënën, Elon Musk bleu Twitter për dyzet e katër miliardë dollarë. Musk, C.E.O. i Tesla-s dhe njeriu më të pasur në tokë, planifikon ta kthejë private kompaninë e mediave sociale dhe ka thënë se dëshiron që Twitter t’i përmbahet nga afër parimeve të fjalës së lirë, të cilat, në një deklaratë, Musk e quajti “shkëmbi i qendryeshëm i një demokracie funksionale”. (Në të njëjtën deklaratë, ai e përshkroi Twitter-in si “sheshin dixhital të qytetit agorën- ku debatohen çështjet jetike për të ardhmen e njerëzimit.”) Vetë Musk cicëron shpesh dhe supozohet se ai do të vazhdojë të përdorë platformën, dhe potencialisht të rikthejë llogarinë e ish-presidentit Donald Trump. Ai gjithashtu mendohet se ka më pak të ngjarë të bllokojë njerëzit për shkelje të politikave të platformës, të cilat vetë mund t’i ndryshojë.
Po pse ai e bleu Twiter-in ?
Elon Musk tha duke bërë shaka se ai “po blinte Coca-Cola për të rikthyer kokainën” *ndërsa për atë që planifikon të bëjë më pas pas blerjes së Twitter prej 44 miliardë dollarësh. Në një seancë të së mërkurës vonë me 87 milionë ndjekësit e tij në Twitter, Musk më pas ripostoi një meme, duke sugjeruar që ai duhet të blinte McDonald’s në mënyrë që të rregullonte makinat e prishura kronike të akulloreve të zinxhirit të restoranteve. “Dëgjo, nuk mund të bëj mrekulli”, shkroi ai më vonë në Twitter.
Musk u zotua se do ta bënte Twitter-in një “argëtim maksimal”. Ai postoi disa postime në Twitter në mbrëmjen e së mërkurës vonë dhe deri të enjten në mëngjes javës që shkoi, në të cilat ai ofroi disa sugjerime për ta përmirësuar faqen. “DM-të në Twitter duhet të kenë kriptim nga fundi në fund si sinjal, kështu që askush nuk mund të spiunojë apo hakojë mesazhet tuaja”, shkroi Musk në Twitter. Musk është zotuar të blejë Twitter dhe të ndryshojë politikat e tij të moderimit të përmbajtjes në mënyrë që të nderojë misionin e tij origjinal si një platformë që promovon fjalën e lirë.
Musk gjithashtu duket se po shijonte memet që janë postuar duke tallur punonjësit e Twitter-it, të cilët thuhet se janë të mërzitur për planet e shefit të Tesla-s për të blerë kompaninë me bazë në San Francisko.
Analistët e Wall Street theksojnë ndikimin që ka pasur marrja e menjëhershme e Twitter nga Musk në kompaninë e tij të makinave elektrike, Tesla. Tesla ka humbur më shumë se 100 miliardë dollarë në vlerë pasi investitorët spekuluan se Musk mund të duhet të shesë aksione për të financuar kontributin e tij të kapitalit prej 21 miliardë dollarësh për blerjen e tij prej 44 miliardë dollarësh të Twitter.
Tesla nuk është i përfshirë në marrëveshjen me Twitter, megjithatë aksionet e saj janë vënë në shënjestër nga spekulatorët pasi Musk nuk pranoi të zbulojë publikisht se nga vijnë paratë e tij për blerjen.
Rënia prej 12.2% e aksioneve të Tesla-s të martën barazohet me një rënie prej 21 miliardë dollarësh në vlerën e aksioneve të tij në Tesla, e njëjtë me 21 miliardë dollarë në para të gatshme që ai angazhoi për marrëveshjen me Twitter. Nëse Musk do të blinte Twitter, Kina mund të kërcënojë të kufizojë gjurmën e Teslës në vend nëse ai nuk luan me top dhe nuk merr parasysh diktatet e Partisë Komuniste Kineze në lidhje me platformën e mediave sociale – duke minuar kredencialet e tij “absolutiste të fjalës së lirë”.
Themeluesi i Amazon, Jeff Bezos, i trondituar nga marrja e Twitter-it nga Musk, vuri në pikëpyetje nëse ai mund të përfundonte duke fuqizuar Kinën – vetëm për të arritur më vonë në përfundimin se teoria e tij ishte “ndoshta” e largët.
Kjo është për shkak se ai ka disa besime të vërteta politike dhe sociale rreth mënyrës se si duhet të drejtohet Twitter, dhe ai ndihet sikur nuk po drejtohet në atë mënyrë. Unë gjithashtu mendoj se ai merr shumë kënaqësi dhe dobi nga cicërima dhe dëshiron që ai të jetë i optimizuar për përdorimin e tij. Vlera e kompanisë së tij rritet nga të qenit një personazh publik shumë i çuditshëm në Twitter, dhe kështu ai sheh qartë shumë vlerë në tweeting, dhe ndoshta dëshiron ta zotërojë atë për vete.
Tesla është një kompani, një kompani relativisht e vogël makinash, që prodhon makina të mira elektrike të nivelit të lartë, apo jo? Dhe vlera në bursë e Teslës, e cila e bën Elon Musk njeriun më të pasur në botë, vjen nga një optimizëm i jashtëzakonshëm në lidhje me aftësinë e ardhshme të Teslës për të prodhuar më shumë makina dhe për t’u bërë lojtari dominues në prodhimin e makinave ndërsa makinat bëhen më elektrike. Gjithashtu, ai është thjesht një lloj vizionari futurist – ai po ndërton tunele që duket se mendon se do të jenë e ardhmja e transportit. Ai po dërgon raketa në hapësirë. Dhe kështu vlera e këtyre kompanive në treg rrjedh kryesisht nga pritshmëritë rreth asaj se sa para do të fitojnë në të ardhmen, në krahasim me sa para kanë bërë në të kaluarën. Dhe këto pritshmëri ndihmohen ndoshta nga të paturit e një themeluesi karizmatik, të zhurmshëm, i cili bën shumë shaka në internet dhe është vetë një personazh fantastiko-shkencor, dhe e portretizon veten si një personazh fantastiko-shkencor dhe që u bën thirrje njerëzve që e pëlqejnë këtë, duke duke bërë shaka.
Ai është një djalë vërtet i zgjuar. Një mënyrë e mundshme për të treguar këtë histori është se Twitter nuk fiton aq shumë para në krahasim me Facebook dhe kompani të tjera të mediave sociale. Nuk është një kompani aq e madhe për sa i përket kapitalit të tregut. Ai mund të thotë, “Shiko, unë marr kaq shumë vlerë nga kjo qasje e drejtpërdrejtë ndaj publikut.” Zotërimi i atij aksesi të drejtpërdrejtë në publik – zotërimi i asaj gjëje që krijon kaq shumë vlerë për Elon Musk dhe Teslën – duhet të jetë disi e vlefshme, qoftë duke rritur vlerën që krijon për Teslën, qoftë duke gjetur një mënyrë për të fituar para nga vlera që krijon për yjet e sportit dhe personazhet e famshëm dhe Donald Trump dhe shumë njerëz të tjerë. E dini, tweet-et e Donald Trump kur ishte në Twitter mund të krijonin miliarda ose triliona dollarë lëvizje në treg, apo jo? Dhe Twitter kurrë nuk fitoi shumë para nga kjo. Nuk është e qartë se si do të bënte kompania, por nëse je ulur mbi një gjë që mund të krijojë kaq shumë vlerë, me siguri, nëse je vërtet i zgjuar, atëherë mund të nxjerrësh një vlerë prej saj.
Shembulli klasik në pesë vitet e fundit ka qenë rritja e aksioneve të memeve: kompani si AMC dhe GameStop morën vlerësime shumë të larta në treg dhe rritën shumë. e parave përmes mediave sociale, popullaritetit dhe memeve të lojërave.
E gjithë kjo ka kuptim intuitiv, kuptim të thjeshtë. Nëse je personi më i pasur në botë dhe i bezdisshëm, dhe vazhdimisht luan një lojë kompjuterike, dhe merr shumë kënaqësi dhe ndjenjë identiteti nga ajo lojë, ndoshta pak i varur, atëherë në një moment mund të kesh disa sugjerime për përmirësime në lojë.” Në një nivel, kjo është një llogari më personale e dëshirës së tij për të blerë Twitter-in Dhe pastaj ka llogarinë më financiare, ose të biznesit, të cilën sapo e keni shpjeguar. Por, në të njëjtën kohë, duket se është pothuajse e pamundur t’i ndash këto dy gjëra, përveç nëse mendon se e gjithë sjellja e tij është një performancë e përpunuar ose diçka që nuk mendoj se dikush e beson vërtet.
Ai tha gjëra të tilla si ai dëshiron më shumë fjalë të lirë, ai dëshiron të mos ndalojë përgjithmonë njerëzit, ai dëshiron më pak varësi nga reklamat, sepse ai mendon se kjo është e keqe për lirinë e fjalës – që, meqë ra fjala, është. Unë mendoj se, nëse nuk moderoni Twitter-in, do të fikni reklamuesit. Nëse nuk ju interesojnë reklamuesit, atëherë mund të keni një Twitter më të pamoderuar. Gjëra të tilla. Musk sapo shkroi në Twitter se ai dëshiron që kritikët e tij më të këqij të mbeten në Twitter, sepse kjo është ajo që do të thotë liria e fjalës.
Nga perspektiva e financave të korporatave, ideja është që ju të blini Twitter dhe që më pas do të jetë një kompani private ku ai thjesht do ta kontrollojë atë. Pra, ai nuk ka nevojë t’i paraqesë një plan biznesi, për shembull, bordit të drejtorëve të Twitter ose aksionarëve të Twitter. Ai thjesht mund të thotë linjën e biznesit: ti merr paratë dhe ik, dhe më pas është kompania ime për të kontrolluar. Kështu ai tha disa gjëra. Ata nuk janë të detyrueshëm për të. Nëse ai zotëron kompaninë, ai zotëron kompaninë dhe ai mund të bëjë atë që dëshiron.
Koncepti i tij për fjalën e lirë duket gjerësisht në përputhje me atë që është bërë një qasje më e djathtë ose konservatore ndaj çështjeve të të folurit, e cila në thelb argumenton se kompanitë e mediave sociale nuk duhet t’i ndalojnë njerëzit për gjëra që konsiderohen të papërshtatshme ose gjuhë të urrejtjes ose çfarëdo tjetër. Natyrisht, Twitter ekziston në shumë vende që kanë më pak mbrojtje të fjalës së lirë se ne, dhe shpesh qeveritë u kërkojnë kompanive të mediave sociale të shtypin fjalimin që nuk u pëlqen. A keni një ide se si Twitter i ka trajtuar ato çështje në përgjithësi dhe se si ai mund të ndryshojë?
Drejtuesit e Twitter që krijuan rregullat thanë se dikur kishin pasur pikëpamje rreth fjalimit në internet që ishin të ngjashme me atë të zotit Musk. Ata besonin se politikat e Twitter duhet të jenë të kufizuara, duke imituar ligjet lokale. Por më shumë se një dekadë e përballjes me dhunën, ngacmimin dhe manipulimin e zgjedhjeve ndryshoi mendjen e tyre. Tani, shumë drejtues në Twitter dhe kompani të tjera të mediave sociale i shohin politikat e tyre të moderimit të përmbajtjes si masa mbrojtëse thelbësore për të mbrojtur fjalën.
Pyetja është nëse edhe zoti Musk do të ndryshojë mendje kur të përballet me qoshet më të errëta të Twitter?
“Ju keni thënë se dëshironi më shumë ‘fjalë të lirë’ dhe më pak moderim në Twitter. Çfarë do të thotë kjo në praktikë?” Punonjësit e Twitter shkruan në një listë të brendshme të pyetjeve që shpresonin t’i bënin zotit Musk, e cila u njoftua nga The New York Times.
Një pyetje tjetër e bërë: “Disa njerëz i interpretojnë argumentet tuaja në mbrojtje të fjalës së lirë si një dëshirë për të hapur derën për ngacmime. A eshte e vertete? Dhe nëse jo, a keni ide se si të rrisni lirinë e fjalës dhe të mbani derën e mbyllur ndaj ngacmimeve?”
Zoti Musk nuk është prekur nga paralajmërimet se planet e tij janë të gabuara. “Reagimi ekstrem i antitrupave nga ata që i frikësohen fjalës së lirë i thotë të gjitha”, shkroi ai në Twitter të martën.
Unë mendoj se të gjithë e kanë pasur të vështirë të merren me këto çështje. Po përshtypja ime është se, megjithëse Eloni duhet të operojë ndërkombëtarisht, konteksti i tij për fjalën “fjala e lirë” është kryesisht ai amerikan.
Nuk e di nëse dikush tjetër në qeveri mund ta ndalojë këtë. Nëse po mendoni nga parimet e para, dhe nëse besoni se Twitter është, në një farë kuptimi, agora sheshi i qytetit, siç e ka quajtur Elon Musk, atëherë mund të jeni nervoz për një miliarder të çuditshëm që ta kthejë atë privat, apo jo?
Përshtypja ime është se stereotipi është në thelb i saktë. Ndikimi nuk përkthehet në llojin e vlerës së dollarit që marrin kompanitë e tjera të mediave sociale. Shitja e reklamave në Instagram është shumë e lehtë, sepse po shikoni fotografi të bukura të gjërave që mendoni se janë të mira, dhe më pas ata ju tregojnë një fotografi të diçkaje tjetër që ata mendojnë se ju mund të mendoni se është e bukur. Dhe pastaj shkoni ta blini, apo jo? Modeli i reklamave në Instagram është shumë i drejtpërdrejtë. Modeli i reklamimit në Facebook është: Ne dimë gjithçka për ju, kështu që ne e dimë që po kërkoni të blini një makinë. Pra, këtu është një reklamë makine apo çfarëdo tjetër. Për modelin e reklamave të Twitter, ata nuk dinë shumë për ju. Stereotipi është se ju jeni atje për të luftuar dhe për të bërë shaka të çuditshme dhe për të trullosuarnjerëzit. Rasti i përdorimit të Twitter nuk është aq miqësor për reklamat sa kompanitë e tjera të mëdha të mediave sociale. Dhe kështu, nga njëra anë, me siguri ka një ndikim më të madh në botë, sepse ju jeni atje për të pasur debate politike. Dhe, nga ana tjetër, është më e vështirë të fitosh para. Ai nuk është personi i parë që vëren se ky është një produkt jashtëzakonisht me ndikim me një biznes disi të dobët.
Ai e përsëriti zotimin të mërkurën mbrëma, duke postuar në Twitter: “Që Twitter të meritojë besimin e publikut, ai duhet të jetë politikisht neutral, që në mënyrë efektive do të thotë të shqetësojë të djathtën ekstreme dhe të majtën ekstreme në mënyrë të barabartë”.
Unë mendoj se është një problem vërtet i vështirë – por, nëse dini, të ndërtoni raketa dhe gjëra të tjera. Kjo tregon se ai mund të jetë në kërkim të një problemi tjetër të vështirë për ta trajtuar.
- Coca Cola origjinale prodhohej nga bima e Cocas që prodhon kokainën