Tivar, 6 prill 2024 – Masakra e Tivarit e prillit të vitit 1945, nga studiuesit dhe historianët, cilësohet si njëri ndër krimet më të mëdha ndaj shqiptarëve nga Kosova.
Në këtë masakër brenda një dite u vranë dhe u masakruan gati 3000 të rinj të gjithë nga Kosova të rekrutuar si partizanë për të luftuar në territoret e ish-Jugosllavisë.
Kjo ngjarje tragjike nisi të shënohet shumë vonë nga subjektet politike shqiptare në Malin e Zi. Studiuesi Hajrullah Hajdari i tha Zërit të Amerikës se në vendin e ngjarjes duhet të ngritët një monument për të rikujtuar datën më të dhimbshme të historisë shqiptare.
Masakra e Tivarit ishte krimi më i madh ndaj shqiptarëve të rekrutuar nga Kosova nga partizanët jugosllavë në fillimin e prillit të vitit 1945, në fund të Luftës së Dytë Botërore.
Llogaritet se numri i viktimave i kaloi mbi 4000 të vrarë dhe të zhdukur, dhe deri vonë kjo ngjarje ishte një temë që është mbajtur e fshehtë për dekada të tëra, ku ishte i implikuar edhe shteti komunist shqiptar.
Studiuesi Hajrullah Hajdari, vë në dukje se kjo ngjarje la gjurmë të pashlyeshme në vetëdijen kolektive të popullit shqiptar.
“Masakra e Tivarit është një pikë e zezë në historinë tonë kombëtare. Në kasaphanën e pamëshirshme e ndodhur në Monopolin e Duhanit në Tivar pothuaj 80 vite më parë u masakruan afro 3 mijë shqiptarë nga Kosova”, tha ai.
Studiuesi Hajdari vë në dukje se ngjarja tragjike e Tivarit nisi të shënohet shumë vonë nga subjektet shqiptare në Malin e Zi, duke rikujtuar në forma të ndryshme këtë datë të dhimbshme të historisë shqiptare.
“Janë shkruar disa libra dhe madje është xhiruar edhe një film dokumentar dhe janë zhvilluar disa manifestime dhe përkujtime për këtë datë, kurse bjeshkatarët e shoqatës ‘Rumia’ kanë organizuar një udhëtim në rrugën e Masakrës së Tivarit,” tha zoti Hajdari.
Zoti Hajdari tha se në Tivar duhet të ngritet një monument i shkruar në disa gjuhë kushtuar kësaj ngjarje tragjike. Një monument i tillë duhet të jetë monument i kujtesës, për të kaluarën.
“Duhet bërë çmos që faktori politik shqiptar dhe të tjerët, që së paku ato shpirtra që u masakruan në oborrin e Monopolit të pushojnë të qetë dhe t’iu ngritët një përkujtimore e shkruar jo vetëm në gjuhën shqipe, por edhe në anglisht dhe në gjuhën serbe që ta kuptojnë të gjithë se çka ka ndodhur aty dhe çdoherë të përkujtohen”, tha zoti Hajdari.
Studiuesi Hajdari tha se në çështjen e masakrës së Tivarit të angazhohen institucionet e Kosovës dhe me përfaqësuesit malazezë të kërkojnë ndriçimin e kësaj ngjarje që do të ishte shumë e rëndësishme në rrethanat të reja shoqërore e politike në rajon.
(Ali Salaj, Zëri i Amerikës)