Mesha e parë në gjuhën shqipe në Selanik rikthen në kujtesë lëvizjen patriotike shqiptare

Mehmet PRISHTINA

Komuniteti Shqiptar i Selanikut po i rikthehet lavdisë historike të popullit tonë, e cila ishte motori lëvizës edhe i Rilindjes sonë kombëtare. Sepse vetëm duke kujtuar të kaluarën e lavdishme ne mund të sigurojmë një të ardhme të mirë, si për vete ashtu edhe për fqinjët tanë me të cilët bashkëjetojmë.

E përgëzoj mikun tim të dashur, Dr. Luan Zykën, për organizimin e kësaj ngjarjeje mjaft të rëndësishme  me impakt direkt në begatimin shpirtëror të komunitetit shqiptar të Selanikut, ngjarje kjo që hedh dritë në një ngjarje tjetër madhore që kishte ndodhur para 115 viteve, konkretisht më 22 mars të vitit 1908, në sallën e “Kalorësve të Nderit”, në Boston, kur Fan Noli shqipëroi liturgjinë hyjnore, duke  thënë me atë rast: “I këndoni lutjet ashtu si dini, shqip, pa pastaj lartë i rregullon perëndia.”

Me mbajtjen e meshës e parë në gjuhën shqipe, e cila tingëllonte bukur dhe kuptohej aq mirë nga besimtarët e pranishëm, u themelua Kisha Ortodokse Shqiptare e Shën Gjergjit, në Boston, dhe kjo vërtetonte vizionin  largpamësi që kishte Fan Noli kur filloi përpjekjet për autoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare të Amerikës.

Për të nderuar kujtimin për meshën e parë në gjuhën shqipe, elita shqiptare e Selanikut po hap një faqe të re në historinë e organizimit fetar e kulturor, duke shkuar hapave të Nolit të madh në organizimin e një meshe në gjuhën shqipe këtu, e cila do të përçojë mesazhe paqe, dashurie e mirëkuptimi në mes të njerëzve.

E çmoj lart këtë organizim tuajin, aq më tepër kur Selaniku na ngjall kujtime për të kaluarën e lavdishme të lëvizjes sonë patriotike, e cila gjeti strehë edhe në këtë qytet. Selaniku na ngjall kujtime edhe për arkitektin e shtenddërtimit shqiptar, Hasan Prishtina, i cili përpos që ishte një bashkëpunëtor i ngusht i Fan Nolit, ai ishte edhe përçuesi i ideve të mëdha  kombëtare, ku komponenta fetare ishte hallka që lidhte harmoninë brendakombëtare të shqiptarëve.

Fan Noli dhe Hasan Prishtina bashkëpunuan ngusht, edhe atëherë ku Noli ishte anëtar i kabinetit qeveritar të Hasan Prishtinës, si ministër i Jashtëm, por edhe atëherë kur Hasan Prishtina nuk ishte pjesë e kabinetit qeveritar, por u arratis dhe ishte prijës i luftës për ribashkim.

Porositë hyjnore bëhen më domethënëse kur shqiptohen në gjuhën amtare, sepse kjo e ndihmon edhe procesin e kohezionit të brendshëm shpirtëror të diasporës sonë. Vetëm atëherë kur Hyjnorja dhe Tokësorja gjejnë harmoni në mes veti, njerëzit do ta pranojnë si diçka normale edhe dallimin në mes tyre. Por përkundër dallimeve, njerëzit duhet të kenë të përbashkët synimin për të jetuar në paqe e harmoni mes veti, duke iu dhënë më tepër përparësi komponentëve që i bashkojnë se sa i ndajnë njerëzit.

Edhe Selaniku mund të bëhet një agorë ku njerëzit mund të komunikojnë dhe bashkëpunojnë mes veti, duke dhënë nga vetvetja  më të mirën për dobinë e tjetrit.

Edhe Grekët dhe shqiptarët kanë shumë çka të përbashkët, duke filluar nga mikpritja, solidariteti e deri te fryma integruese në procese të përbashkëta euro-atlantike.

Në emër të kësaj fryme të përbashkët, uroj që komuniteti shqiptar i këtushëm të vazhdojë të kultivoj bashkëjetesë të mirë me grekët, duke iu shërbyer kauzave të përbashkëta humane e shoqërore.

Selanik, 2 prill 2023

(Fjalë përshëndetëse mbajtur në Selanik, me rastin e organizimit të meshës së parë në gjuhën shqipe në Greqi)