SHTĒPIA E POETIT EDGAR ALLAN POE ËSHTË POEZIA E TIJ

Nga Visar Zhiti

Ne shkuam nē shtēpinē e tij nē New York… ēshtē poet i madh amerikan, – Edgar Allan Poe, – sa bukur i kumbon emri si poezia e tij, qē Fan Noli u ka bērē shqipērime tē shkēlqyera… “Korbi”… “Annabel Lee”… – kēshtu po thoshim rrugēs me bashkẽqytetarin tim, gazetarin Dalip Greca, kryredektor i “Dielli”-t atēhere, kur po mē çonte nē atē shtēpi… e bardhē, tipike amerikane, me çati, me verandē, e ēndērrt, e rrethuar me kangjella si me vargjet… Ka shkruar dhe tregime tē shkurtra plot mister dhe llahtar… si jeta – po vazhdonim bisedēn, – i ke lexuar? Edgar Allan Poe ēshtē figurë qendrore e romantizmit nē SHBA, e fiksionit gotik, i fantashkencẽs, ēshtē shpikësi i zhanrit të letērsisē detektive, shkrimtari i parë amerikan që mundi ta sigurojē jetesēn vetëm duke shkruar, por pati jetē tē vēshtirē… s’mjaftonin paratē, etj, etj, – dhe heshtēm, teksa i binim rrotull shtēpisē.

– Do na dalin fantazmat e tij? – buzēqesha.

M’u nēpērmendēn tē gjitha kēto sot, nē 19 janar, qē ēshtē dita kur lindi Edgar Allan Poe 215 vjet mē parē…

Dhe nē nderim tē shtēpisē dhe tē atij qē mē çoi, pērktheva njē poezi nga origjinali, paksa çlirēt. Se shtēpia e vērtetē e poetit ēshtē poezia e tij.

ĒNDĒRR BRENDA ĒNDRRĒS

Nga Edgar Allan Poe

Merre kētē puthje nē ballē

Dhe duke ikur nēpēr shkallē

Premtoj qē jam i gjallē.

Tē besoj, tē kam nē zemēr,

Qē ditēt e mia ishin ēndērr.

Dhe nēse shpresē kemi pak,

Nē njē ditē a nē njē natē,

Nē njē vegim ose jo,

S’ēshtē zhdukur kurrē ajo.

Gjithē ç’jemi e shohim me ēndje

Ēshtē ēndērr brenda njē ēndrre.

Qēndroj i vetēm mes zhurmave

Bregut tē ftohtē tē torturave.

Me rērē mbush dorēn time, –

Kokrriza ari gjithē vezullime.

Sa pak! Nga gishtrinjtē pastaj

Nē ç’thellēsira mund tē çajnē,

Ndērsa unē qaj, – ndērsa unē qaj.

O Zot! Do arrij tē kuptoj?

A ka njē kapse ta shtrēngojē?

O Zot! Ç’mē shpēton vallē

Nga e tẽ pamēshirshmes dallgē?

Gjithē ç’jemi e shohim me ēndje

A ēshtē ēndērr brenda njē ēndrre?

____________________

Nē shqip nga Visar Zhiti